Η Εστία του Κακού

Το να θεωρούμε πως τα πάντα γύρω μας είναι από τη φύση τους θετικά είναι σίγουρα μια γενίκευση που αναγκαστικά παράγει ο οργανισμός μας, ώστε η επιβίωσή μας σε διάφορα περιβάλλοντα με τις ιδιατερότητές τους να εξασφαλιστεί. Χωρίς, ωστόσο, αυτό να σημαίνει πως τα πάντα στη ζωή γίνονται με θετική διάθεση και χροιά. Δυστυχώς, όσο κι αν θέλουμε να αποφύγουμε τη σκέψη, το κακό υπάρχει, και μάλιστα βρίσκεται τόσο πολύ μέσα σε όλα όσο και τα απολύτως θετικά κι επιθυμητά πρόσωπα και πράγματα που εξυμνούμε. Είναι μάλιστα μέσα σε όλους μας και περιμένει μια κατάλληλη ευκαιρία να εξωτερικευθεί.

Ευχής έργον είναι για τον καθένα να το αφήσει να κοιμάται βυθισμένο στο τίποτα χωρίς τη δυνατότητα να εκφραστεί. Η πραγματικότητα, όμως, άλλα αποδεικνύει. Εν πρώτοις, ότι μια λαμπερή, ζωντανή ατμόσφαιρα και σημάδια επιτυχίας κάποιου πράγματος στον αιθέρα μπορεί απλώς και μόνο να το προκαλέσουν. Αυτά, είτε μιλάμε για το αληθινό ταίριασμα μιας παρέας ή μιας σχέσης σε προχωρημένη φάση ή στην περίοδο των μελιών (οι αρχικές περίοδοι είναι συχνά οι πιο εύθραυστες) είτε για μια επαγγελματική ή οικογενειακή συνεργασία. Υπάρχουν μάλιστα στιγμές που κάτι υπέροχο σου προκαλεί τη σκέψη των ζηλόφθονων εκρήξεων που ελλοχεύουν· και ποτέ δε θεωρώ εύκολο να προβλέψει κανείς ή να σκεφτεί πως θα αντιμετωπίσει τους κινδύνους που εγκυμονούν. Γενικά, δε θεωρώ λύση αυτό που πολλές φορές έχω πει στον εαυτό μου -να μην εκδηλώνεται, όταν του συμβαίνει κάτι θετικό- αν και, όπως όλοι σας πιθανά έχετε διαπιστώσει, συχνά πιάνει.

Τα πικρόχολα σχόλια για «αγαπημένα» πρόσωπα συναγωνίζονται τότε το ένα το άλλο σε υποτίμηση και συσσωρευμένη επιθυμία εκμηδενισμού του / των εν λόγω ατόμων στα σπάργανα ή την κορύφωση της λάμψης που συχνά αισθάνεσαι ότι σταυρώνονται κυριολεκτικά (!). Το θέμα είναι ότι αρκετές φορές δεν καταλαβαίνεις καν πως όλα αυτά είναι δυνατό να βγαίνουν από το στόμα κάποιου που τόσο καιρό θεωρούσες ευυπόλυπτο· ή ακόμη και το δικό σου. Υπάρχει, δικαιολογείσαι, κάτι που ξεκάθαρα τα έχει προκαλέσει, κι όταν νιώθεις πως ο κόσμος ολόκληρος ή ένας άνθρωπος καθ' εικόνα και ομοίωσή του έχει βαλθεί να εναντιωθεί στην εξέλιξή σου, οφείλεις με κάποιο τρόπο να αντιδράσεις. Μέχρι που σταματά να θεωρείται δικαιολογημένη η αντίδραση στην έκρηξη κακίας, ωστόσο; Ή μήπως δεν ήταν ποτέ δικαιολογημένη, αφού η επιλογή να σταματήσεις για λίγη ή περισσότερη ώρα να σκέφτεσαι το συγκεκριμένο δεινό που σου προκάλεσε κάποιος άλλος υπήρχε στη διάθεσή σου εξ αρχής; Πόσα ελαφρυντικά δικαιούσαι, επειδή βρέθηκες σε μειονεκτική θέση κουρασμένος, ενοχλημένος, αδικημένος και τελοσπάντων κυριευμένος από τη σκέψη της γέννησης των αρχικών κινήτρων της εχθρικής ενέργειας που τώρα φαίνεται έστω και προσωρινά να σου κλείνει το δρόμο;

Dredshift, Το Κακό Μέσα Μας

Η κακία μπορεί να έρθει στην επιφάνεια ως κάτι πηγαίο, που καιρό αναζητούσε την ακριβή του θέση εγκατάστασης μέσα στον εαυτό, αλλά και να παρασυρθεί από τον πανομοιότυπο περίγυρο, που συχνά παίρνει τη μορφή τείχων που υψώνονται κι εμποδίζουν τη φυγή μας προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Πολλές φορές τα ακριβή μονοπάτια επιτυχίας που έχουμε αποφασίσει να βρούμε τον τρόπο να προσεγγίσουμε μας οδηγούν σε άτομα που έχουν εμφανώς ευνοηθεί εντονότερα από τις περιστάσεις ή που τελοσπάντων δε μπορούμε ούτε να διανοηθούμε πόση δουλειά έχουν ρίξει για να κάνουν αυτό που τώρα βλέπουμε πως μπορεί να ονομαστεί κάτι ουσιαστικό. Όσο κι αν έχουν σκοτωθεί στην προσπάθεια, ωστόσο, τίποτα δεν αναιρεί το πρωταρχικό αίσθημα της ζήλιας που κράζει "γιατί όχι εγώ ο ίδιος;"· κι είναι κι αδύνατο να το βάλεις στη σίγαση ή να το αγνοήσεις. Από την άλλη μεριά, η επιβίωσή σου σε μια κοινωνία όπου ο ένας κανίβαλος σχεδιάζει πως θα καταβροχθίσει το διπλανό του δεν είναι πιθανή, αν επιμείνεις σε μια ευαίσθητη, πονόψυχη, «με το σταυρό στο χέρι» προσέγγιση. Ο ανταγωνισμός στον επαγγελματικό στίβο, στον οποίο όλοι σε κάποιο βαθμό επιδιδόμαστε, άσχετα από το βαθμό στον οποίο το παραδεχόμαστε ή όχι αποτελεί περίτρανη απόδειξη μιας κοινωνίας όπου η φράση «ο θάνατός σου η ζωή μου» είναι η περίβλεπτη αρχή που χαρακτηρίζει μια από τις πιο αντιπροσωπευτικές πτυχές της στάσης ζωής μας.

Μάχμουντ Φάρσιαν, Αρπαγμένοι από το Κακό στο Εσωτερικό μας

Αφού, λοιπόν, θα μπορούσε εύλογα να ρωτήσει κανείς, υπάρχει πάντα μέσα μας το κακό, είναι αποκλειστικά και μόνο μια χίμαιρα η σκέψη πως μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτό; Η προσωπική μου απάντηση είναι πως οριστική απαλλαγή δεν υπάρχει ακόμη κι αν έχεις ακολουθήσει το lifestyle του Βούδα και ισχυρίζεσαι πως τα εγκόσμια, με τους πλούσιους ποικιλόχρωμους θησαυρούς τους δε σε αγγίζουν καθόλου πια. Η αλήθεια είναι ότι το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και της επιβίωσης έναντι των άλλων ειδών με κάθε κόστος είναι τόσο βαθιά χαραγμένα στο γενετικό προφίλ των ανθρώπινων όντων που είναι αδύνατο να ξεφύγεις έστω από λίγη κακιούλα με την πρόφαση των συγκρουόμενων παραδοχών της φιλοσοφίας ή των γενικότερων «πιστεύω» σου. 

Η συνείδηση, βέβαια, διεκδικεί ένα είδος ελέγχου, στο βαθμό που εξακολουθείς να την εξασκείς σε σχέση με το σύνολο κατά πρώτον της προσωπικής σου δράσης και ιδιατερότητας των αντιδράσεων, και και δεύτερον ασκώντας καλοπροαίρετη, μα όχι καταδικαστική κριτική στις συνήθειες των άλλων, με τους οποίους φαινομενικά ή ουσιαστικά σχετίζεσαι καθημερινά. Οι παράμετροι που περιορίζουν την τελευταία δραστηριότητα είναι ιδιαίτερα σημαντικές, ειδικά αν σκεφτούμε πόση μεροληψία δείχνουμε αναπόδραστα απέναντι στον εαυτό μας , εξαιτίας της εγγύτητας με τον οποίο συμπάσχουμε απόλυτα, την ίδια στιγμή που είναι αδύνατο να γνωρίζουμε πάντα τα κίνητρα που πολλές φορές ωθούν τη δράση των πλησιέστερων σε μας ανθρώπινων πλασμάτων.

Σπίθες του κακού θα βρίσκονται πάντα εκεί. Το ζήτημα είναι αν και κατά πόσο θα συμβάλλουμε στην εξέλιξη μιας καταστροφικής πυρκαγιάς.

By Μαρία Γώγογλου