Η Περιπέτεια της Φουσκωτής Πολυθρόνας

Πρέπει να ομολογήσω ότι η ανάσυρση αυτής της ταινίας από το παρελθόν έγινε κατά λάθος· ένα από τα περίεργα, εντελώς συμπτωματικά συμβάντα που φέρνει στη ζωή μας ο μαγικός κόσμος του Διαδικτύου. Συγκεκριμένα, είχα νοικιάσει τη Φουσκωτή Πολυθρόνα και την είχα δει πριν από πολλά χρόνια, χωρίς να μπορώ να παραδεχθώ πως τότε είχε αφήσει κάποιο ανεξίτηλο αποτύπωμα στις αισθήσεις ή στη μνήμη μου. Μόλις, όμως, εμφανίστηκε απροσδόκητα μπροστά μου ως αποτέλεσμα άσχετων αναζητήσεων αποφάσισα να της δώσω μια δεύτερη ευκαιρία.

Πρόκειται για μια ανεξάρτητη παραγωγή του 2005, που, με λίγη παρατηρητικότητα, αναβλύζει κριτική χαρακτηριστικών στοιχείων της αμερικανικής ζωής και κουλτούρας· χωρίς να διατείνομαι ότι η αξία των παρατηρήσεών της δε μπορεί να γενικευθεί. Ο Τζος (Μαρκ Ντάπλας) και η Έμιλι (Κέιτι Άσελτον) είναι ζευγάρι, όμως από τις πρώτες στιγμές της ταινίας είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό ότι όλα δεν είναι ρόδινα μεταξύ τους. Ο Τζος αισθάνεται πολύ ανεξάρτητος κι αιώνια μέσα στο παιχνίδι, πράγμα που προκαλεί ασταμάτητα στην Έμιλι, που πιστεύει πως του έχει χαρίσει χρόνια από τη ζωή της, ένα αίσθημα προδοσίας. Ωστόσο, ο Τζος αποφασίζει τελικά να πάρει την Έμιλι μαζί του σε ένα αυτοκινητιστικό ταξίδι που έχει σχεδιάσει, κατά το οποίο σκέφτεται να διασχίσει σεβαστό κομμάτι των Ηνωμένων Πολιτειών, ώστε να παραλάβει μια φουσκωτή πολυθρόνα που αγόρασε από το eBay και σκοπεύει να προσφέρει ως δώρο στον πατέρα του για τα γενέθλιά του.

Κατά τη διάρκεια της διαδρομής, η φουσκωτή πολυθρόνα δε λειτουργεί μόνο ως σύμβολο της απώλειας αθώων συναισθημάτων της παιδικής ηλικίας, αλλά κι ως μια δύναμη εξαγνισμού του παρόντος, η προσπάθεια για ενδελεχείς σκέψεις σχετικά με το οποίο έχουν προ πολλού παραμεληθεί. Η φθαρμένη και διαλυμένη πολυθρόνα που παραδίδεται τελικά στο Τζος είναι το ίδιο το παιδικό κι εφηβικό (και τελοσπάντων ανήλικο) παρελθόν του που έχει κατρακυλήσει ανεπιστρεπτί, ενώ έχει φτάσει προ πολλού η ώρα για τον ίδιο να αποδεχθεί το γεγονός. Από την άλλη πλευρά, η καθυστέρηση της συνέχισης του ταξιδιού λόγω της εξαναγκαστικής ανάθεσης επισκευών στην πολυθρόνα, φέρνει στο φως τα βαθύτερα προβλήματα ανάμεσα στην Έμιλι και στον Τζος, ειδικά και μέσω της παρουσίας, της δράσης και της διαμεσολάβησης του Ρετ (Ρετ Ουίλκινς), του αδερφού του πρωταγωνιστή. Ενώ το καμάκι του τελευταίου σε μια κοπέλα στο σινεμά, όπου έχει πάει να σκοτώσει χρόνο με την Έμιλι και τον Τζος, πιάνει τόπο, τόσο που φαίνεται να έχει ερωτευτεί κι ο ίδιος τόσο τρελά, ώστε παντρεύεται το ίδιο βράδυ (όπως είναι φανερό, το παράλογο έχει τη δική του τιμητική θέση στον κόσμο της ταινίας), η Έμιλι ζει το δικό της ξεπλυμένα ρομαντικό ξέσπασμα. Πότε επιτέλους θα της εξομολογηθεί ο Τζος πως είναι η γυναίκα της ζωής του; Πόσες πιθανότητες υπάρχουν να τη ζητήσει κάποια στιγμή σε γάμο; Όταν ο κόσμος της κυρίαρχης κουλτούρας των ρομάντζων που ονειροβατούν προς την ευτυχία έχει γίνει ένα με το δέρμα σου, η επαφή με τον κόσμο της πραγματικότητας δεν είναι πάντοτε δυνατή.

Η Φουσκωτή Πολυθρόνα είναι το ψέμα στο οποίο όλοι διεκδικούμε το δικαίωμα να πιστεύουμε. Πολλές φορές, στη δίνη της καθημερινότητας, αλλά κι όταν απαιτείς από μια κατάσταση να σε κάνει να περάσεις καλά, αρνείσαι το πραγματικό της πρόσωπο, που ενίοτε μπορεί να μη φαίνεται βολικό. Ο Τζος, για παράδειγμα, κουκουλώνεται πίσω από τον συμπαγή εαυτό που στιβαρά συγκρατεί η αυτοπεποίθησή του κι αρνείται να δει το επαγγελματικό, αλλά και προσωπικό αδιέξοδο στο οποίο έχει οδηγηθεί. Με το τραγελαφικό αποτέλεσμα του να προσπαθεί να νοικιάσει δωμάτιο σε μοτέλ για μόνο ένα άτομο αντί για τρία (αφού η Έμιλι και ο Ρετ τον συνοδεύουν στο ταξίδι), ώστε να γλιτώσει το θαυμαστό ποσό των 10 δολλαρίων! Αλλά και με τις συνέπειες του ταχύτατου σπριντ από το τζιπ μέχρι το δωμάτιο με το σλιπάκι του ίδιου (για να μη γίνει αντιληπτός από την ιδιοκτήτρια του μοτέλ, κι ενώ έχει ήδη στείλει την Έμιλι στο δωμάτιο μεταμφιεσμένη σε Τζος) και της τελικής γελοίας αποκάλυψης.

Όσο για την αντιπαλότητα σχετικά με μια ρομαντική πραγματικότητα που έχει σταθερά δομηθεί από τη γενικότερη πραγματικότητα του ζευγαριού, γρήγορα γίνεται εμφανές πως κανένας δεν πρόκειται να υποχωρήσει από μια νοητή γραμμή πραγματοποίησης των «θέλω» του. Ο Τζος μένει, κατά μια έννοια, για πάντα παιδί μέσα του, αφού αποδιώχνει με το σκουπόξυλο τις βαθιές σκέψεις· από την άλλη, η Έμιλι αποζητά κάτι βαθύτερο, ακριβώς εκεί που δεν υπάρχει, και με την έννοια της γενικότερης απουσίας ενός ατόμου πρόθυμου και ικανού να σου προσφέρει τις αγάπες και τα λουλούδια των παραμυθιών. Η υπόσχεση για παντοτινή αγάπη είναι εύκολο να πραγματοποιηθεί στα λόγια, αλλά πολύ δύσκολο να υποστηριχθεί από πράξεις: να κάτι χρήσιμο που το παράδειγμα του Τζος, αλλά και μιας πλειάδας άλλων καθημερινών ανθρώπων της καθημερινότητας μπορεί να μας αποδείξει. Να είσαι ευγνώμων για το παρόν, για τα συναισθήματα που κάποιος μέχει εδώ μπορεί κι επιθυμεί να σου δώσει είναι ο καλύτερος όρκος σταθερότητας που μπορείς να κρατήσεις στα χέρια σου για να πιστέψεις στο μέλλον· ένα μέλλον που συνίσταται στο να είσαι προετοιμασμένος πως αιώνια θα εγκυμονεί απρόοπτα στοιχεία, κάτι που δεν ενέχει πάντα τη γεύση της απογοητευτικής κατάπληξης.

Δυστυχώς, η μη γενικευμένη διανομή της ταινίας στο ελληνικό κοινό με ανάγκασε να τη δω στα Αγγλικά εξαιτίας της παντελούς έλλειψης ακόμη κι αγγλικών υποτίτλων για το αλλοδαπό φιλοθεάμον κοινό. Παρά τις σποραδικές κλασικές αντιξοότητες λόγω πληθώρας ιδιωματισμών, πρέπει να ομολογήσω πως η προσπάθεια άξιζε τον κόπο. Οι ερμηνείες της ταινίας είναι κάτι πολύ πέρα από πειστικές· για την ακρίβεια έχεις την αίσθηση πως οι ηθοποιοί απλώς δεν κάνουν προσπάθεια για να υποδυθούν κάτι που ούτως ή άλλως αποτελεί συστατικό στοιχείο του εαυτού τους. Η αίσθηση αυτή συνοδεύεται και από τις ντοκιμαντερίστικες λήψεις της ταινίας, αφού, καθ' όλη τη διάρκεια, νιώθεις πως βλέπεις ένα βίντεο που τράβηξαν οι ίδιοι για να θυμούνται αυτές τις στιγμές της ζωής τους, που αναπόφευκτα σύντομα θα τακτοποιηθούν στο ράφι. Γενικότερα, όπως έχετε διαπιστώσει, για αρκετές ως τώρα αναρτήσεις μου, αν μπορούσα να κάνω κάτι στην πράξη για να εξυψώσω το στάτους ορισμένων ανεξάρτητων ταινιών στα μάτια του οποιουδήποτε θεατή λίγο ακόμη θα το είχα ήδη κάνει· αυτός είναι κι ο στόχος μου με τη συγκεκριμένη ταινία που στ' αλήθεια θεωρώ αξιόλογη, μα αδίκως παραμελημένη.

Γι' αυτό και σας προτρέπω να τη δείτε. Και γιατί κάθε στιγμή προσγείωσης στην πραγματικότητα από τις καθημερινές αυταπάτες αποδεικνύεται κρίσιμη και πέρα για πέρα αποκαλυπτική.

By Μαρία Γώγογλου