Αντισυμβατικές Σκέψεις

Συχνά σε στιγμές έξαρσης έντονων συζητήσεων έχω υποστηρίξει μέχρι τέλους τη συμπάθειά μου σε συγκεκριμένα είδη υποκουλτούρων ή δείγματα αντικουλτούρας· διαλέξτε ό,τι πιστεύετε πως ταιριάζει στην περίσταση. Θυμάμαι συγκεκριμένα, όχι ιδιαίτερα πρόσφατο διάλογο, κατά τη διάρκεια του οποίου εξέφρασα τη συχνά έντονη δυσαρέσκειά μου για προϊόντα του κυρίαρχου ρεύματος -κοινώς, για κάποια τραγούδια που, όχι απλά βρίσκουν το δρόμο προς τα ραδιόφωνα, αλλά μονοπωλούν κιόλας τα ερτζιανά, χωρίς μάλιστα να υπάρχει ιδιαίτερος λόγος. “Θα ήθελα να ξυπνήσω μια μέρα και να είναι κυρίαρχο ραδιοφωνικό υλικό οι Magic de Spell και οι De Facto” έχω δηλώσει με χαρακτηριστικά αποστομωτικό τρόπο, εν μέρει ίσως απωθητικό.

Όχι πως το μετανιώνω, αν κι ένα μέρος βάθους διαφωνίας είναι πλέον δεδομένο, μετά από επαφή διαρκείας με καλλιτεχνικά δείγματα που πίστεψαν από την ψυχή τους κι αυθεντικά στην αντίπερα όχθη. Ένα τέτοιο είναι ξεκάθαρα το πρόσωπο που σήμερα με ιδιαίτερη περηφάνια και συγκίνηση τιμά αυτό το ιστολόγιο: ο φρόντμαν του συγκροτήματος Νιρβάνα, κι επάξιος αντιπρόσωπος της κορύφωσης του κινήματος γκράντζ στα μέσα των 90s, Κερτ Κομπέιν, σεβαστός αριθμός χρόνων από την παραίτηση από τη ζωή του οποίου έχει πρόσφατα συμπληρωθεί.

Μακριά από τα φώτα οποιασδήποτε μποέμ ή πολυτελούς ευτυχίας στη γη της Αφθονίας του καπιταλισμού, ο Κερτ γεννήθηκε το 1967 στο Αμπερντίν της Ουάσιγκτον. Εκεί μεγάλωσε, παράτησε το σχολείο, περιθωριοποιήθηκε βιώνοντας αναπόσπαστα προσωπικές στιγμές μοναξιάς και διαρκούς αυτοπαραίτησης· βρίσκοντας τη δύναμη το 1987 να ιδρύσει ένα συγκρότημα, μαζι με τον παιδικό του φίλο Κρις Νοβοσέλιτς, σε διαρκή προσπάθεια να ανήκει κάπου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό το κάπου ήταν η ροκ μουσική και η στέγη της γκραντζ, που η σταδιακή μετακόμιση στο Σιάτλ του πρόσφερε, αλλά και το είδος της φιλοδοξίας που φιλοξένησε η φύση του να γίνει συνεχιστής ενός κύματος της ροκ εντ ρολ. Για όσους αγνοούν παντελώς αυτή την πλευρά της ιστορίας, για το διάστημα της σοβαρής ενασχόλησής του με τη ροκ μουσική-ποιητική του γραφή, ο Κερτ υπήρξε εξαιρετικά επίμονος και τελειομανής, γεγονός που ενδέχεται να αποκρύπτεται από τις δηλώσεις στις ξεχωριστές live εμφανίσεις του ότι στο επόμενο κομμάτι “μπορεί να τα θαλασσώσει”.

Όσο για τον παραπάνω προβληματισμό, σχετικά με κυρίαρχες και περιθωριακές κουλτούρες, αντικουλτούρες ή / και υποκουλτούρες, πιστεύω πως είναι επαρκώς αντιπροσωπευτική η αίσθησή μου ότι ο νέος Κερτ, ο βουτηγμένος στις γκαράζ ιδεολογίες και τις μαγικές βραδιές των 150 ατόμων θα έλεγε ότι θα τον συνάρπαζε το άνοιγμα προς ένα μεγαλύτερο κοινό· που ενδεχομένως και να άκουγε κάτι λιγότερο από τον απόλυτα χαρακτηριστικό ήχο του ξισίματος των χορδών της ηλεκτρικής κιθάρας. Γι' αυτό άλλωστε και διάλεξε να κερδίσει τη συμπάθεια παραγωγών άλλων εξωστρεφών και δημοφιλών συγκροτημάτων, ώστε οι δημιουργίες του στο Nevermind να γίνουν επιτυχίες, όπως δεν είχε μέχρι εκείνη τη στιγμή η γκράντζ γνωρίσει. Ο πιο έμπειρος Κερτ, ωστόσο, με βεβαιότητα δε θα ξεχνούσε να τονίσει την πιο σκοτεινή όψη της επιτυχίας. Αυτήν που βγαίνεις στο δρόμο και όλοι φορούν το ίδιο σκισμένο και κατατριμμένο τζην με σένα και διατηρούν τα ίδια άστατα μακριά ξανθά μαλλιά με τα δικά σου. Αυτήν που βλέπεις εκατοντάδες εν δυνάμει εαυτούς σου να αντιγράφουν τη συμπεριφορά σου· κι ας είσαι ένας απόλυτα ρομαντικός περιθωριακός που ποτέ δεν έφτασε στις τελευταίες τάξεις του λυκείου. Αυτήν που τα επίδοξα αστέρια της ροκ του σιναφιού σου μιμούνται, ενώ εύχονται να μπορούσαν να αποκτήσουν το ίδιο γρέζι για να τσιρίζουν με κάποια μαεστρία στις κορυφώσεις κι ας αισθάνεσαι τη δική σου ερμηνεία ως έναν τρόπο να συναντηθεί ο ψυχικός σου κόσμος με την ιδεολογία που κουβαλάς.

Λίγοι θα διαφωνούσαν πως η μοίρα ενός ροκ καλλιτέχνη αναπόφευκτα ταλαντεύεται ανάμεσα στις δύο τάσεις· φαντάζει ουτοπικό και χρίζει ευτυχών περιστατικών κι ομαλής καθοδήγησης το να ανακαλύψει κανείς τη χρυσή τομή ανάμεσά τους. Συχνά, αν τα καταφέρει, το μέλλον είναι απλόχερο. Αν πάλι, όπως στην περίπτωση του Κερτ, υπάρχει κάτι πολύ αδιόρατο κι αναπόσπαστα συγκεκριμένο στην ευαισθησία που τον διακρίνει ενδέχεται να κινδυνεύσει θανάσιμα να προδοθεί από ασυμβατότητα με τον ίδιο τον εαυτό.

Η Κόρτνεϊ Λαβ

Γιατί μπορεί να νιώθεις αυτή την ακατανίκητη δύναμη να σε σέρνει προς το μέρος της όταν διψάς για κάποια κατανόηση και προσοχή, αλλά είναι δύσκολο να χειριστείς ένα σύνολο κέντρων ελέγχου που σε αναπαράγουν εν αγνοία σου, απομυζώντας ταυτόχρονα την ενέργειά σου. Το ίδιο ακριβώς ισχύει για έναν αριθμό μέσων αποφάσεων, προς τις οποίες το άνοιγμα με ελαφριά καρδιά, αποτελεί θεμελιώδες συστατικό της ζωής μας. Όπως η συντροφικότητα, για παράδειγμα, για να αποφύγει να στρέψει κανείς το θέμα προς τη γαμήλια όψη, η δυσοίωνη πλευρά της οποίας εξίσου σκίασε τη ζωή του Κερτ. Μπορεί στην αρχή να νομίσεις πως μια συγκεκριμένη γνωριμία ήταν γραφτό να πραγματοποιηθεί ακριβώς λόγω του ότι, στα μάτια σου, και σ' αυτά όλου του κόσμου, η αντισυμβατικότητα του πάθους της σου παρέχει ορίζοντα ασφάλειας σ'ό,τι ξεκάθαρα αντιμετωπίζεις ως γνώριμα νερά για να ταξιδεύεις. Άλλα, όμως, μας αποδεικνύει η απόληξη του γάμου του με την Κόρτνεϊ Λαβ, έταιρο θηλυκό γκράντζ αστέρι της περιόδου. Η πλαστική πραγματικότητα , οι υποσχέσεις αντισυμβατικότητας και το τίποτα στο οποίο μπορείς να οδηγηθείς. Κι η ύστατη συγκέντρωση όλων των λόγων που μπορεί να σε οδήγησαν μια ανοιξιάτικη μέρα σε μια τοξική παραμονή σε μια έπαυλη στην εξοχή με ένα όπλο στο στόμα. Σαν ύμνος αντίστασης από καιρό ξοφλημένης εποχής ονείρων.

Τζέρτρουντ Αμπερκρόμπι, Σχέδιο Θανάτου

Οπωσδήποτε θεωρώ τη δύναμη χαρακτήρα και θέλησης σημαντικές περιοχές στις οποίες το αγαπημένο είδωλο υστερούσε και γι' αυτό δεν τα κατάφερε, αφήνοντάς μας μοιραία στερημένους και με μνήμη στραμμένη στο άδικο. Αλλά η τόσο συγκεκριμένη του ευαισθησία, γνώρισμα χαρακτήρα τόσο εξαιρετικά σπάνιο, διαπερνά τις κάθε λογής αποστάσεις και φτάνει μέχρι την εποχή μας. Ακούστε τη να ξεχειλίζει στο παρακάτω τραγούδι και σκεφτείτε τουλάχιστο για μια στιγμή κάτι που πιστεύετε πως μπορεί να έχει άμεση σχέση με αυτόν, αφού κάτι τόσο λίγο έμεινε πια στην απτή πραγματικότητα να του αναλογεί, όπως και στη συνείδησή μας.

By  Μαρία Γώγογλου