Η Αθέατη Σημασία της Στίξης

Κάποτε έρχεται η στιγμή να σκεφτείς ότι υπάρχει λόγος που δεν αποθήκευσες σε μια κούτα ή δεν άφησες στην άκρη όλα τα βιβλία που έχεις αποκτήσει από εφημερίδες και πιάνουν συγκεκριμένο χώρο στη βιβλιοθήκη σου. Αυτή η στιγμή με πλησίασε πρόσφατα, όταν, κολυμπώντας στη δίνη των συγγραφικών μου ανασφαλειών, ανακάλυψα τη Στίξη στο Γραπτό Λόγο του Άρη Γιαβρή, δώρο της σειράς «Μικρή Χρηστική Βιβλιοθήκη για τη Γλώσσα» του κυριακάτικου βήματος, όπως το βλέπω, περίπου έναν αιώνα πριν (πολύ σπάνια και συνήθως πολύ αργότερα συγκινούμαι να ανακαλύψω βιβλία που χωρίς κόπο έχω αποκτήσει!). Από τότε και μετά, ένα σωρό πράγματα που θα μου ήταν αδύνατο να φέρω στο νου μου με λέξεις, άρχισαν να χοροπηδούν σταθερά εκεί μπροστά στα μάτια μου.

Επί το πλείστον η χρήση στίξης στη μητρική σου γλώσσα -εκτός από τους αθεράπευτα αναλλοίωτους στο βάθος του χρόνου βασικούς κανόνες- είναι ασυναίσθητη. Σ' αυτό το συμπέρασμα φτάνουμε εύκολα, αν φέρουμε στο μυαλό μας το θεμελιώδη ρόλο της τελείας και του θαυμαστικού, που με έναν τρόπο μας μεταφέρουν την αίσθηση του προφορικού στο γραπτό. Πώς όμως μπορεί να εκτιμήσει κάποιος τη σημασία λεπτότερων διαθέσεων, συναισθημάτων και προθέσεων του γράφοντος αποτυπωμένων με σπανιότερα σημεία, όπως οι παύλες και η άνω τελεία, χωρίς να εντρυφήσει στα πιο ιδιάζοντα χαρακτηριστικά της χρήσης τους;

Ατμοσφαιρική φωτογραφία των συμπαρομαρτούντων της συγγραφικής τέχνης από την Κάθι Μπάκαλοου

Για να προσελκύσει την προσοχή του αναγνώστη, αλλά και να τον καθοδηγήσει, ο συγγραφέας της Στίξης στον Καθημερινό Λόγο ανατρέχει στη δύναμη της Λογικής και την πανανθρωπινότητα της μεταφοράς. Η χρήση των συμπληρωμάτων για να εξηγήσει πότε καθίσταται απαραίτητο το οριοθετικό κόμμα (εργαλείο ξεχωρίσματος μερών των προτάσεων) πριν την αρχή και μετά το τέλος μιας αναφορικής πρότασης και πότε όχι, κάνει άνοιγμα προς άτομα με αντικείμενα μελέτης κι ενδιαφερόντων μακρινά σε σχέση με τις ανθρωπιστικές επιστήμες, καθώς και το συγγραφικό κι αναγνωστικό μικρόβιο· ο ρόλος δε του μεταφορικού λόγου στο να μετατρέπει τις πιο αφηρημένες έννοιες σε απολύτως καθημερινά συμπαγείς επιστεγάζει την προσπάθεια του συγγραφέα να μας ενθαρρύνει να αναγνωρίζουμε και να κάνουμε χρήση των σημείων στίξης για να ανιχνεύσουμε, να ασπαστούμε ή να προβάλλουμε ψυχικές διαθέσεις, δικές μας ή των άλλων.

Και για όσους διαλέγουν να χρησιμοποιήσουν ένα βιβλίο όπως αυτό σα σημείο αναφοράς ανά περιπτώσεις, ή και σαν αυτό επιπλέον, καιρό αφού η πρώτη ανάγνωση έχει ολοκληρωθεί, η υπερυποστήριξη της υποφαινόμενης για κάθε είδος προσέγγισης του βιβλίου θεωρείται δεδομένη -έτσι κι αλλιώς η απαρίθμηση σχεδόν ατελείωτων υποπεριπτώσεων χρήσεων των σημείων στίξης στο περιεχόμενο του βιβλίου την καθιστά απαραίτητη. Αναρωτιέμαι αν, μετά απ' όλο αυτό το αναπτερωμένο ενδιαφέρον για την ελληνική γλώσσα, φανεί κάποτε κάποιο αποτέλεσμα σ' αυτά που γράφω τουλάχιστον(!).

Φάγιετβιλ Μάνλιους Τζούνιορ, Το Μπλοκάρισμα του Συγγραφέα, αν και κατά τη γνώμη μου μπορεί άνετα να φέρει στο νου και το αντίθετο, δηλαδή τη στιγμή της έμπνευσης

By Μαρία Γώγογλου