Δέσμιοι της Συντροφικότητας;

Χαρούμενη νότα ξεκινήματος επειδή οι ευχάριστες διαπιστώσεις πρέπει να τονίζονται για να τονώνεται ο ατομικός και συλλογικός εαυτός: πόση ελπίδα μπορεί να γεμίσει κάποιον το γεγονός ότι τέτοια πληθώρα και διαφορετικότητα απόψεων βρίσκει διέξοδο στο Διαδίκτυο! Αυτή ακριβώς ήταν η αντίδρασή μου για την πολυπλοκότητα και το ενδιαφέρον που μπορεί να αποκτήσει η ζωή μας ως αποτέλεσμα των παραπάνω, ακριβώς μόλις τελείωσα τη δεύτερη ανάγνωσή μου του κειμένου ενός αναγνώστη του Lifo για τη στήλη You Send it, όπου δημοσιεύονται σκέψεις και η προσωπική έκφραση του κοινού, σχετικά με την ανάγκη και την εξάρτησή μας από τη συντροφικότητα.

Αλέξανδρος Παύλου, Κανείς δεν Πέθανε Επειδή Δεν Παντρεύτηκε 
 

Είναι και όχι μόνο φαινομενικά ευνόητο πως μπορεί πολλοί από εμάς να έχουμε μπουχτίσει με αναρίθμητες εκφάνσεις της κυρίαρχης κουλτούρας και να θέλουμε να αποδώσουμε τα σπασμένα κι όλο το φταίξιμο του κόσμου στα μούτρα της· ωστόσο, την άποψή μου σχετικά με το θέμα που πραγματεύεται εδώ ο συγγραφέας τη θεωρώ αναπόφευκτη: είτε αρέσει σε πολλούς είτε όχι, η συντροφικότητα είναι όχι μόνο ένας τρόπος να επιβιώσει η κοινωνία, αλλά κι ένας τρόπος να εκφραστεί και να ανθίσει κάθε κρυμμένη πτυχή συμμετοχικότητας και δημιουργίας του ατόμου.

Τρούντι Ντόιλ, Εραστές και Ηλιοτρόπια

Αλλά, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Επιστρέφοντας στην αρχή του κειμένου που δημοσιεύθηκε στο LIFO, ο συγγραφέας φαίνεται να αισθάνεται έντονα πως το κύριο χαρακτηριστικό από το οποίο διακρίνεται μια συντροφική (προφανώς εδώ εννοώ ερωτική) σχέση και στον 21ο αιώνα είναι η ανελευθερία βούλησης και κινήσεων. Ανελευθερία, πρώτον γιατί η επιλογή να ζήσει με αυτόν τον τρόπο είναι ξεκάθαρα υπερεπιβαλλόμενη από το άμεσο οικογενειακό, φιλικό, επαγγελματικό και γενικότερα κοινωνικό περιβάλλον, και δεύτερον διότι, από το πρώτο λεπτό που βρίσκεται στο μέσον ενός είδους δυικής εξάρτησης, κάποια οφείλει πάντα να υπολογίζει τη γνώμη ή τουλάχιστον τον πιθανό τρόπο ύπαρξης του άλλου της μισού, πριν οριστικοποιήσει κάθε απόφασή της.

Το δεύτερο επιχείρημα ξεκάθαρα αποδίδει δικαιοσύνη στον όγκο του ισχυρισμού· δε μπορεί, ωστόσο να ειπωθεί το ίδιο και για το πρώτο. Στο μέσον της σύγχυσης από την κεραυνοβόληση μηνυμάτων του καιρού μας, που όλο και κάτι προωθούν, σίγουρα οφείλουμε να περνάμε καθετί από το προσωπικό μας φίλτρο, είτε πρόκειται για κάτι στο οποίο η οικογένεια και οι φίλοι μας εξ ιδίας πείρας εντόνως επιμένουν, είτε για το τελευταίας κοπής στερεότυπο που προωθείται ως αυταπόδεικτη αξία, που πρέπει καθημερινά να ακολουθούμε, από τον κόσμο των ΜΜΕ. Κι ακόμη κι αν αισθάνεσαι στις φλέβες σου αυτή την καταπίεση, αναρωτιέμαι πόσο περισσότερο άνθρωπος θα μπορούσε ο καθένας μας να μοιάζει αν ορθώσει το ανάστημά του στους αγενείς και άγονους τοίχους των κατεστημένων που υποτίθεται πως πρέπει παντού και πάντα να ακολουθούνται όπως και να 'χει; Πάντως αυτό θα ήταν σίγουρα κάτι καινούργιο ή θα σήμαινε ενός είδους διαφορά.

Υπάρχει η επιλογή να συμμερίζεσαι και απλώς να απέχεις, ξεκάθαρα μακριά από το να παίζεις θέατρο ότι είσαι το ζωντανό παράδειγμα ήθους του είδους και άξιου συνεχιστή των κοινωνικών παραδόσεων (στο οποίο θέμα ξεκάθαρα δηλώνω πως συμμερίζομαι τη διαφωνία του συγγραφέα). Η προπαγάνδα των προηγούμενων είναι εκεί, πιθανόν επειδή έτσι πρέπει να είναι· επειδή ό,τι και να γίνει πάντα θα αισθάνονται την ανάγκη να μεταδώσουν κάποιου είδους γνώση· επειδή είναι γονείς ή στενά δεμένοι κι ενδιαφερόμενοι συγγενείς, που πάντα θα αισθάνονται την παρόρμηση να σε σώσουν από κάτι στο οποίο ακόμη δεν υπέπεσες· επειδή, ως μεγαλύτεροι οφείλουν να επιδείξουν γνώση και εμπειρία σαφώς βαθύτερη από τη δική σου. Ο δρόμος για την υποκειμενικότητα, όμως είναι κάτι που ξεκινάς έχοντας γνώση της αντοχής που πρέπει να δείξεις για τα στενά κι απόκρημνα μονοπάτια του, όπως και για τα όσα θα αισθανθείς ότι κέρδισες μόλις κάπως φανεί ότι έχεις φτάσει κάπου. Ενέχει με άλλα λόγια τη δυνατότητα να αποτελέσει αποκλειστικά δική σου διεκδίκηση κι ενδεχόμενο κεκτημένο.

Συνεχίζοντας προσεκτικά να ακολουθώ τη γραμμή εναντίωσης στον εξαναγκασμό οποιουδήποτε ανθρώπου προς οποιαδήποτε στάση ζωής ή ενέργεια, είναι αδύνατο να παραβλέψει κανείς να αναφερθεί εδώ στη δύναμη της χρυσής τομής που μπορεί να επιφέρει στην παγκόσμια ευτυχία η υγιής συντροφική συμβίωση. Κατ' αρχάς, κάποιοι άνθρωποι θα εξακολουθούν να είναι αιωνίως ταιριαστοί, όσο κι αν πάντα αυτό το ζήλευες, μη δεχόμενη ασφαλώς ποτέ να αρνηθείς ότι θα μπορούσαν να εκφραστούν με κάποιον άλλο τρόπο από το να παραμείνουν αιωνίως μαζί. Κι έπειτα, όσες υποχωρήσεις, ήττες και στενοχώριες κι αν κρύβει η ίδια η έννοια του συμβιβασμού, στην πραγματικότητα είναι αδύνατο να παραδεχτούμε την επιτυχία έστω και της πιο ελάχιστα θεμελιώδους κατάκτησης χωρίς την ομπρέλα της σταθερότητάς του. Στρατιά σύννεφων από σκέψεις κι άπειρα λόγια, αλλά συγκεκριμένα πρακτικά βήματα συνεχίζουν να χαρακτηρίζουν την ιστορία των σχέσεων της ανθρωπότητας ακόμη και σήμερα.

Μαρκ Σαγκάλ, Αδάμ και Εύα

Και φυσικά όσοι ποπολάροι κι αν ανυψωθούν επιφανειακά, κανείς δε θα μπορούσε να βρει ελαφρυντικά για την αρρώστια στη σκέψη και μόνο ότι θα μπορούσε κανείς να καταλήξει μόνος, έρημος κι ασυνόδευτος στην τρίτη ηλικία· τόσο πολύ ώστε τα οστά του να βρεθούν ξεσκισμένα από τις επιδρομές τρωκτικών και μικροοργανισμούς που έχουν επιτεθεί στο σώμα του μετά την τελική του κατάρρευση, την οποία δεν αντιλήφθηκε κανείς παρά μόνο, αφού η οσμή ξεπέρασε τα όρια της αντοχής και της περιέργειας των γειτόνων. Όχι πως αυτός οφείλει να γίνει ο αποκλειστικός λόγος να κυνηγήσει κάποιος ένα σύντροφο. Μπορεί να γίνει, όμως, μια παρακίνηση να σκεφτεί το θέμα από διαφορετική σκοπιά.

Είτε συμβιώνεις αρμονικά ή όχι, ή ακόμη κι αν (δεν) περιμένεις να φανεί κάτι τέτοιο στο δρόμο σου, το θέμα είναι λογικό να προσεγγίζεται ως ξεκάθαρα προσωπική επιλογή. Η απόδοση μεριδίου ευθύνης για τις αποφάσεις της ζωής σου στον περίγυρο ή στις κοινωνικές συμβάσεις μπορεί κάλλιστα να αποτελεί δικαιολογία, έναν από μηχανής θεό, μια κουκούλα όψης του εαυτού σου που περιμένει διακριτικά κάποτε να αποκαλυφθεί.

By Μαρία Γώγογλου