Τραγούδια Που Με Επηρέασαν: Α΄ Μέρος

Ανεξάρτητα από διάφορους αφορισμούς των μουσικοκριτικών σχετικά με τους φερόμενους ως βέλτιστους τρόπους να ακούει κανείς μουσική, αποδεικνύεται δύσκολο στην καθημερινή ζωή (θα ομολογήσω για μένα τουλάχιστο) να μην επιλέγει κανείς να ακούσει ξεκάρφωτα τραγούδια-ενδεχομένως επιτυχίες, για τη δύναμη των οποίων παροτρύνθηκε από κάποιο μαζικό μέσο ή γνωστό ή εσωτερική παραίνεση. Η εμμονή-αποκλειστικός θαυμασμός προς κάποιο καλλιτέχνη ή η ακρόαση ολόκληρων άλμπουμ δε στεριώνουν στις μέρες μας κυρίως για οικονομία χρόνου, αλλά συχνά κι από αδυναμία να αφιερωθούμε ολοκληρωτικά σε κάτι, δεδομένων και των ενδεχόμενα ραγισμένων συναισθηματικών εμπειριών έλλειψης κι εξάρτησης που η τελευταία μπορεί να αποφέρει. Με μένα, ωστόσο και τα επόμενα κομμάτια δεν υφίσταται τέτοιο θέμα. Έχω φτάσει να θεωρώ ζωντανό υγιή οργανισμό τον τρόπο που δρουν στην ψυχοσύνθεσή μου, αφού η παραδοχή του Ρομπ στο βιβλίο του Νικ Χόρνμπι, αλλά και την ταινία του Στίβεν Φρίαρς High Fidelity, ότι η μουσική που ακούς έχει άμεσο αντίκτυπο στον τρόπο που φέρεσαι κι αντιμετωπίζεις την κάθε στιγμή, υπήρχε πάντα με κάποιο τρόπο στο σύστημά μου.

1. Nirvana, “Come As You Are”
   
   
   
   

Στο βάθος το μήνυμά του περιέχει ένα μέρος χριστιανικής παραδοχής όσο κι αν μερίδες οπαδών της χαρντ ροκ και γκράντζ θα δυσκολευόντουσαν να αποδεχθούν. Γιατί πρόκειται για μια ιδέα, οι πιθανότητες εφαρμογής της οποίας μας ξενίζουν όλους· ότι πρέπει να δεχόμαστε τους άλλους όπως ακριβώς είναι, με τα ελαττώματά τους κλπ, κλπ, οπουδήποτε κι αν μπορεί να μας οδηγήσει αυτό. Θα συμπληρώσω, αν και η διασταύρωση με τις απογοητεύσεις των εμπειριών που έχω μέχρι τώρα σερβιριστεί δεν ισχυροποιούν το επιχείρημα, ότι αξίζει να δίνεται κανείς ολοκληρωτικά σε μια σχέση φιλική, ερωτική ή ο,τιδήποτε άλλο αποδειχθεί ότι είναι αυτή χωρίς να κοιτάξει πίσω ή να εφοδιαστεί με πισινές που μπορεί να εμποδίσουν έστω και μέρος της απόλαυσης. Αξίζει αυτή καθαυτή.

Εκτός από τους στίχους, το καταφύγιο σ' αυτήν την οπτική το ξετρυπώνει κανείς και στον τρόπο που ο Κομπέιν φωνάζει ιδιαίτερα εμφατικά κι επαναληπτικά “I don't have a gun”. Για μένα προσωπικά αυτό το σημείο κρύβει και την πεμπτουσία της πολλαπλότητας των νοημάτων που εύλογα επιδίωκε ο δημιουργός: ποιος μπορεί να αρνηθεί το συσχετισμό με το πρώτο άνοιγμα του συγκροτήματος προς την παγκόσμια mainstream με το δίσκο Nevermind στον οποίο περιλαμβάνεται το κομμάτι αλλά και τις συνακόλουθες ανάμικτες προσδοκίες του τραγουδοποιού από αυτήν;

2. Bob Dylan, "Like a Rolling Stone"

Ακόμη και στην εποχή της οικονομικής κρίσης, υπάρχει πάντα η εποχή που ο καθένας βρίσκει την ανεξαρτησία του. Ακόμη κι αν αυτή δεν καθορίζεται με αυστηρά διακριτούς όρους και όρια τετραγωνικών μέτρων όπως στο παρελθόν. Υπάρχει ένας ειδιάκριτα νοητός χώρος όπου ο καθένας μπορεί ξεκάθαρα να ξεχωρίσει από τους άλλους ζώντας σε κύκλο αρμονικά μαζί τους. Αυτό θα μπορούσε να είναι το μανιφέστο του “Like a Rolling Stone” στο σήμερα.

Ασφαλώς με κανένα τρόπο δε θα μπορούσε κανείς να παραμερίσει οποιεσδήποτε ερμηνείες προσδίδει στο τραγούδι το πλέξιμο των στίχων με τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες της εποχής κατά τη διάρκεια της οποίας γράφτηκε, καθώς και τη σημασία της αλλαγής του Bob Dylan από folk σε ηλεκτρικό folk καλλιτέχνη τη βραδιά που το πρωτοέπαιξε στο Newport Folk Festival. Από αυτές σημειώνω τις αγαπημένες μου (αφού είμαι σίγουρη ότι σε ό,τι αφορά τα 60s ο καθένας έχει τις δικές του): η πλήρης σύγχυση των ορίων και η συνειδητοποίηση του ατομισμού ως θεμελιώδους αξίας για την απόκτηση αυτοκυριαρχίας και προσωπικής απόλαυσης της ζωής. Καμία από τις δύο δεν αναιρεί τις εξαιρετικά σοβαρές συνέπειες που τις συνοδεύουν και ωστόσο μπορούν να καταλήξουν στο να μπορούμε να αντικρίσουμε όντως στον καθρέφτη τον εαυτό μας. Μπορεί κάθε άτομο να επωμίζεται υπέρμετρη ευθύνη από τα 20κάτι και να παραμένει για πολύ καιρό μπερδεμένο όσον αφορά ζητήματα νοηματοδότησης του καθημερινού βίου αλλά τουλάχιστον αντικρίζει την πραγματικότητα κατάματα (θα αποδώσω δικαιωματικά την τελευταία σκέψη στον Στέλιο Ράμφο και το βιβλίο του Ο Άλλος του Καθρέφτη που διάβασα πρόσφατα).

3. The Smiths, “There Is A Light That Never Goes Out”
   
   
   
   

Εύκολα θα ξεχώριζε κανείς έναν εφηβικό τόνο, άντε ας πούμε και νεανικό. Θα μπορούσε να ζήσει κανείς αυτή την εμπειρία και στα 20κάτι, πιθανόν μέχρι 25 χρονών. Μετά, στην περίπτωση που επιβιώσει κανείς, ανοίγει ένας διακόπτης στο σύστημα που του απαγορεύει να σκέφτεται πράγματα όπως “tonight by your side / is such a heavenly way to die”. Ύστερα χαίρεται απλώς που επιβιώνει ακόμη μία καινούργια μέρα!

Μου πήρε καιρό, ίσως χρόνια να το καταλάβω, αλλά, τουλάχιστο έτσι όπως το βλέπω ο Morrissey μιλάει περισσότερο για στιγμιαία ευφορία παρά για έρωτα εδώ. Μια στιγμή που μπορεί να σε απογειώσει ή μερικές παραπάνω. Που μπορεί να σημαίνουν ότι περνάει από μπροστά σου ολόκληρη η ζωή σου και καταλαβαίνεις πως ο άλλος έχει συνειδητοποιήσει ότι σκεφτόταν πάντα αυτό που μόλις πήγες να πεις.

Σίγουρα η κατάθλιψη (της οποίας η υποφαινόμενη έχει ήδη αναλύσει πτυχές διεξοδικά σε προηγούμενες αναρτήσεις) και το βάρος των αποφάσεων ζωής που οφείλει να επωμιστεί οποιοδήποτε άτομο στην αρχή της δεύτερης δεκαετίας της ζωής τους σκοτεινιάζουν λίγο το χρώμα του τραγουδιού, όμως δεν μας εμποδίζουν να απολαύσουμε ένα ακόμη εναλλακτικό διαμάντι με υπαρξιακό τόνο.

Ασφαλώς, όπως θα καταλάβατε, είναι δύσκολο να καλυφθεί το θέμα με μια ανάρτηση, που μάλιστα δεν περιέχει τίποτα ελληνικό, το οποίο οι εγχώριοι εύκολα θα μπορούσαμε να διακρίνουμε ότι θα δύσκολα δε θα καταφέρναμε να γεμίσουμε με θραύσματα των βιωμάτων μας. Για να αποκατασταθεί αυτό θα ακολουθήσει αντίστοιχη ανάρτηση σύντομα.

Πρόσφατο σκίτσο της Ελένης Τομαδάκη

 By Μαρία Γώγογλου