Αγάπη για την Ιδέα και Σκέψη του Δώρου

Μια που Χριστουγεννιάζει, αποφάσισα να συμπεριλάβω σε αυτή την ανάρτηση σε προσωπικές μου απόψεις και συμβουλές (εξού και ξακάθαρα υποκειμενικές) σχετικά με την προσφορά δώρων. Ποια είναι, όμως, η αξία -αν πράγματα υφίσταται- αυτού του εθίμου που έχει παγκόσμια επικρατήσει και, με αφορμή τις άγιες μέρες που 'ναι, το ξαναθυμόμαστε;

Ως έμπνευση και ως χειρονομία, ένα δώρο είναι ο τρόπος μας να συνοψίσουμε τα συναισθήματά μας για κάποιον άλλο μέσα από την επιλογή και την προσφορά ενός ιδιαίτερου, γι' αυτό το πρόσωπο, αντικείμενο. Κι από την άποψη της χειρονομίας και της πρωτοτυπίας περιέχει εξίσου ξεχωριστή σημασία, όσο κι από την άποψη της εκτέλεσης. Αυτό, αν δεχτούμε μια ιδεαλιστική άποψη της κατάστασης των πραγμάτων, που μπορεί να μην αποδεικνύεται σε μεγάλο βαθμό αντίστοιχη της αληθινής.

Πίνακας της Κάρεν Άπλτον

Η επιρροή, ωστόσο, του καπιταλιστικού μοντέλου οργάνωσης της κοινωνίας, καθώς και τα τελειωτικά χτύπηματα από την οικονομική κρίση και τη μετακρισιακή πραγματικότητα έχουν δώσει στην ιστορία αυτής της συνήθειας μοναδική αίσθηση και χροιά, τα σινιάλα της οποίας είναι δυνατό να λαμβάνουμε μόνο στην εποχή μας. Με λίγα λόγια, όλοι έχουμε παρατηρήσει πόσο πολύ αμελούμε να προσέξουμε τα μη υλικά και πιο σημαντικά που συχνά δε λέγονται και παρ' όλα αυτά προσφέρουμε καθημερινά ο ένας στον άλλο. Πόση αδιαφορία απλώνουμε για την πνευματικότητα ή για τα εσωτερικά χαρίσματα που διαπιστώνουμε στη φύση, επειδή πιθανώς δεν τα διαθέτουμε. Πόσο παγερά συναισθήματα προσεκτικά διαφυλάττουμε για τις μικρές ασυναίσθητες στιγμές μας ανάμεσα σε άλλους, που, αν το καλοσκεφτούμε, αποτελούν το άλας της ζωής.

Το δώρο συχνά τείνει να υποβιβασθεί σε μια άτυπη βαρετή υποχρέωση που πρέπει να βγάλουμε από τη μέση (η υποφαινόμενη δεν αρνείται πως πολύ συχνά έχει περιπέσει στην κατάντια και στο αναπόφευκτο να το επισημάνει και για τις δικές της διαπροσωπικές σχέσεις). Ένα είδος αλισβερισιού που δεχόμαστε να κυριαρχεί στο συναισθηματικό μας κόσμο ·όπως εκείνη η κοπέλα στο πανεπιστήμιο, της οποίας το όνομα αγνοώ αν είχα προλάβει να ρωτήσω, που μου αγόρασε δώρο, επειδή οικειοθελώς προσφέρθηκα να της δανείσω τις σημειώσεις μου, από μαθήματα που είχε χάσει. Έχει καταλήξει ένας τρόπος να δηλώσουμε πόσο απαραίτητο είναι να δείξουμε την υποτέλειά μας στον κόσμο που μας έχει επιβληθεί. Ή και όχι: σπανίζουν, αλλά είναι απολύτως υπαρκτές οι περιπτώσεις ακομπλεξάριστων παρεών ή μελών τους που αρνούνται να υποβάλλουν τον εαυτό τους στη διαδικασία για να διαιωνίσουν τη σταθερότητα μιας χρεωκοπημένης συνήθειας. Όταν μπορεί να αναγνωριστεί ότι αυτή δεν προσφέρει τίποτα στο ανθρώπινο γένος, δηλαδή.

Από την άλλη μεριά, πόσο υπέροχο είναι να αναλογίζεσαι την εξέλιξη μιας μακροχρόνιας φιλίας ή σχέσης, συγγενικής ή ερωτικής, προσπαθώντας να συνοψίσεις το σημείο που βρίσκεστε τώρα, καθώς και τον τρόπο που έχει εξελιχθεί η άποψή σου γι' αυτό το άτομο, σε μια τέτοια κίνηση! Θα έλεγε κανείς πως όλη αυτή η σκέψη, παρ' όλο που στη βασανισμένη καθημερινότητά μας καταλήγει να πνίγεται σε σύννεφα ερωτηματικών και ανησυχίας, ανήκει στις πιο ανιδιοτελείς στιγμές που βιώνουν ακόμη οι άνθρωποι, αν τουλάχιστο βουτάει κάποιος σ' αυτή με ειλικρινή διάθεση.

Η δική μου μέχρι στιγμής ενήλικη χριστουγεννιάτικη εμπειρία λέει να κάνεις δώρα, τουλάχιστον όσο ξέρεις ότι μπορείς. Κι όμως, τη στιγμή που η έμπνευση βρίσκεται στα πρόθυρα της εξάντλησής της (αισθητά λίγο πριν αξιώσει να επανεφεύρει τον εαυτό της), φέτος ήρθε η συμφωνία με τους γονείς μου να μην κάνουμε ο ένας στον άλλο δώρα, γιορτάζοντας την αξία του ανεκτίμητου, όσο και σπάνιου στην εποχή μας, συναισθήματος της αυτάρκειας – αυτής της σπάνιας ιδέας, που, αν έχεις επαρκώς ξεφύγει από τον καταναλωτισμό, έστω για λίγο, θα σε επισκεφθεί. Ότι, δηλαδή, η ζωή σου είναι τόσο πλήρης όσο και η αίσθηση ότι κοιτάς γύρω σου, ανακαλύπτοντας ότι έχεις ακριβώς όλα όσα χρειάζεσαι, ενώ κάθε κομμάτι του «είναι» σου νιώθει πως βρίσκεται στο σωστό σημείο με τον κατάλληλο τρόπο. Τη στιγμή, μάλιστα, που γνωρίζεις πως θα ήθελες πολύ όλοι οι άνθρωποι που βλέπεις γύρω σου, κι οι άλλοι τόσοι που δε βλέπεις να γνωρίσουν κάποια στιγμή αυτό το συναίσθημα, μα γνωρίζεις πως, προς το παρόν, αυτό δεν είναι αλήθεια, κι όχι αποκλειστικά από την άποψη της γεύσης του ανικανοποίητου, που η κυρίαρχη κουλτούρα, μέσω των διαφημίσεων και χιλίων άλλων τεχνασμάτων, απειλεί να μας αφήσει. (Παρά την ενδεχόμενη ομορφιά και την πρωτοτυπία της σκέψης, η υπόσχεση για τη μη προσφορά χριστουγεννιάτικων δώρων μεταξύ οικογενειακών μελών, την ώρα που γράφεται αυτή η ανάρτηση, έχει ήδη σχεδόν παραβιαστεί.)

Κάρολαϊν Μπόν-Μύλερ, Κορίτσι με Δώρα

Γι' αυτό και, ακόμη κι αν αποφασίσετε να μην κάνετε δώρα αυτά τα Χριστούγεννα, χαρίστε όσες περισσότερες στιγμές δύναμης κι αγάπης στους γύρω σας μπορείτε. Κι ακόμη κοιτάξτε να μείνει κάτι, έστω ελάχιστο, για τον εαυτό σας – αδιαμφισβήτητα, το αξίζει που σας έφερε μέχρι αυτές τις γιορτινές ημέρες και φέτος ακολουθώντας ιδιόχειρη όσο κι αποτελεσματικότατη οδό. Και μην ξεχνάτε: αγαθά, όπως η υγεία και οι στιγμές ηρεμίας είναι κάτι πολύ λιγότερο από δεδομένα για πολλούς, άσχετα με το πόσο λίγο έχουμε μάθει να τα εκτιμάμε.

Από καρδιάς καλά Χριστούγεννα και χρόνια μας πολλά!

By Μαρία Γώγογλου