Η Κατάθλιψη, ο Floyd, ο Γκούρσκι κι ο Παυλίδης

Αγνοώντας αλλά και αρνούμενη να ερευνήσω τα όποια βαθύτερα επιστημονικά αίτια έχει φωτίσει η ψυχολογία της πιο διαπεραστικής ψυχικής ασθένειας της εποχής μας, έρχομαι να μεταφέρω μια δική μου εμπειρία, εκφάνσεις της οποίας φαίνεται να αποτυπώνονται σε προϊόντα της δημοφιλούς και ίσως όχι τόσο τέχνης. 

Κατ’ αρχάς, η ίσως και όχι μόνο απώλεια του εαυτού. Ο καταθλιπτικός εαυτός μας μοιάζει τελείως άλλος ακριβώς επειδή η κάθε στιγμή στερείται τις μαγικές κορυφώσεις που θα μπορούσαν να μας προσφέρουν οι άνθρωποι και τα πράγματα που πιο πολύ αγαπάμε. Έτσι ο Floyd από το πρόσφατο δημοφιλές ταινιάκι animation Fallin’ Floyd σταματά να νιώθει την ευχαρίστηση από την αξιοποιημένη του προσπάθεια και την ηθική ανταμοιβή των συνανθρώπων του τη στιγμή που λόγω της ρίψης της τρομπέτας του στο βυθό χάνει την επαφή μαζί της. Αυτό το σταδιακό κλάδεμα της χαράς ακόμη κι από δραστηριότητες που πριν από λίγο καιρό μπορεί να σε γέμιζαν όσο τίποτε άλλο μπορεί να σε οδηγήσει να μην αναγνωρίζεις τον εαυτό σου με την ίδια δύναμη που δεν αναγνωρίζεις τι σου συμβαίνει.

Άλλες φορές στέκεται όπως ο Λέο Γκούρσκι στο ξεκίνημα του μυθιστορήματος της Νικόλ Κραους Η Ιστορία Ενός Έρωτα για χρόνια κοιτάζοντας το ρολόι και μια συγκεκριμένη στιγμή όπου πιστεύεις ή ελπίζεις ότι όλα θα χαθούν, κι άλλες φορές αλλάζει μαζί με σένα συνεχώς όψεις αφού την όποια σταθερά του εαυτού σου την έχεις απολέσει με τον τρόπο που περιέγραψα πριν. Μπορεί να περνάει μια μέρα, ένας μήνας ή ένας χρόνος κι εσύ να αισθάνεσαι ότι οριστικά δεν υπάρχει τίποτα να σκεφτείς ή να περιμένεις πια, όπως ο έρωτας του Λέο που τέλειωσε τη στιγμή που ο ίδιος περίμενε να ξεκινήσουν όλα και τα διέταξε αιωνίως να κινούνται ισόβια στο μυαλό του από το τέλος και ξανά με κατεύθυνση την αρχή. Η εμμονή άλλωστε σ’ αυτή την κατάσταση δεν αποτελεί κάτι το παράλογο ούτε φανερώνει τον αληθινό της χαρακτήρα της παράκρουσης, όπως κατά τις επαναλαμβανόμενες στιγμές που ο Floyd κοιτάει ή φροντίζει να κρατιέται κοντά στο δαχτυλίδι που προόριζε να αποτελέσει την απόδειξη των αρραβώνων με την αγαπημένη του. Ίσως όμως το γέλιο σταθεί η ευκαιρία να συνειδητοποιήσεις πως «αλλάζει πρόσωπα η θλίψη», όπως στους στίχους του τραγουδιού του Παυλίδη του οποίου τις εκτελέσεις από το live στο θέατρο Απόλλων της Σύρου και μετέπειτα προτιμώ. Το λεπτό που θέλεις να διασκεδάσεις χαλαρώνοντας ακριβώς όπως και οι άλλοι η «θλίψη» του σύγχρονου ανθρώπου μπορεί να αποφασίσει να «[σπάσει] την πόρτα αν δεν ανοίξει».

 Η Ιστορία Ενός Έρωτα, Νικόλ Κράους

Η απαθής  και αδιάφορη συμπεριφορά που σε διατάζει να απομονωθείς και μεταφορικά, αφού δεν απαντάς και δεν παίρνεις θέση σε κάτι πάνω στο οποίο έχεις να πεις είναι σημάδια παραίτησης. Η ψυχική όμως ανάγκη πραγματοποίησης ανέφικτων ονείρων που οφείλουν την ύπαρξή τους στην προκρισιακή εποχή καθώς και η στενοχώρια μας όλο να ανήκουμε στη συνείδηση και κάποιου άλλου οδηγεί τα περισσότερα άτομα στην εποχή μας κάποια στιγμή να περνούν και από αυτή τη φάση όπως και από κάθε άλλη. Το θέμα είναι να μη μας τραυματίζει η εμμονή μας σε αυτή, το λεπτό που σε «ρίχνει από το θρόνο».

Η ζωή, ωστόσο, αξίζει, αν όχι για τίποτε άλλο, σίγουρα για τη στιγμή που θα ξαναβγείς στην επιφάνεια για να παίξεις το τραγούδι σου που θα καταφέρει να σταματήσει τους όποιους περαστικούς που θα βρουν κάτι να εκτιμήσουν.

Έργο της Dilka Bear

By Μαρία Γώγογλου